اوج بارش شهابی برساوشی در ۲۲ مرداد؛ جشن نور در آسمان

بارش شهابی پدیده‌ای جذاب در دنیای نجوم است که علاقه‌مندان را میخکوب آسمان می‌کند. با کمی فاصله گرفتن از مناطقی که گرد و غبار یا آلودگی نوری دارند، بدون نیاز به تجهیزات خاصی می‌توان شاهد جشن نور در آسمان بود. رصد این پدیده آسمانی هیچ گونه خطری برای چشم ندارد و فرصت فوق‌العاده‌ای برای ثبت عکس‌های نجومی به علاقه‌مندان می‌دهد. کمتر از دو هفته دیگر، شاهد بارش شهابی برساوشی ۹۸ خواهیم بود.

بارش شهابی چیست؟

_{بارش شهابی – منبع عکس: space}

در هنگام بارش شهابی (Meteor Shower) تعداد شهاب‌هایی که در آسمان مشاهده می‌شود به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. اما چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟ ستاره‌های دنباله‌داری که به دور خورشید می‌چرخند از خود بقایایی به جا می‌گذارند. وقتی زمین در گردش خود به دور خورشید، از مسیر این ذرات به جا مانده می‌گذرد، این خرده‌ها وارد جو شده و می‌سوزند و ما آن‌ها را به صورت شهاب می‌بینیم. با وجودی که شهاب‌ها را می‌توان در هر جای آسمان مشاهده کرد؛ ولی معمولا در بارش‌های شهابی این‌طور به نظر می‌رسد که بیشتر شهاب‌ها از یک منطقه‌ی آسمان ظاهر می‌شوند. نام هر بارش شهابی نیز از همین منطقه آسمان گرفته می‌شود. مثلا بارش شهابی اسدی نام خود را از صورت فلکی اسد می‌گیرد که منشا اکثر شهاب‌های این بارش است.

دو بارش شهابی مهم در سال وجود دارد که از نظر تعداد و دیده شدن شهاب‌ها به باقی آن‌ها برتری دارند: بارش شهابی برساوشی (Perseids) و بارش شهابی جوزایی (Geminids). بارش شهابی جوزایی در آذرماه رخ می‌دهد و معمولا بزرگ‌ترین بارش شهابی هر سال است. با توجه به اینکه این بارش در فصل سرد سال رخ می‌دهد، بارش برساوشی که در تابستان به اوج می‌رسد برای رصد محبوب‌تر است.

بارش شهابی برساوشی

_{بارش شهابی برساوشی – منبع عکس: NASA}

بارش شهابی برساوشی یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین بارش‌های شهابی سالیانه است که معمولا از ۲۷ تیر تا سوم شهریور رخ می‌دهد که بازه زمانی بسیار بلندی برای یک بارش شهابی محسوب می‌شود. اوج این بارش‌ها حدود ۲۲ مرداد اتفاق می‌افتد که از زمان غروب خورشید، می‌توان در هر ساعت تقریبا ۱۰۰ شهاب را رصد کرد.

در فاصله زمانی محدود بین غروب ماه و طلوع خورشید، می‌توان این بارش را بهتر رصد کرد

کانون این بارش در ناحیه صورت فلکی برساوش و در نزدیکی مرز آن با ناحیه صورت فلکی ذات‌الکرسی است، به همین دلیل به آن بارش شهابی برساوشی می‌گویند.

شبانگاه دوشنبه و سه‌شنبه، ۲۱ و ۲۲ مرداد ۹۸ امسال، بارش شهابی برساوشی در آسمان تاریک و به دور از آلودگی‌های نوی قابل مشاهده خواهد بود. به گفته مدیر انجمن آماتوری ایران، این بارش شهابی از بارش‌های مشهور فصل تابستان است که متاسفانه نور ماه کامل مانع رصد شهاب‌های این بارش می‌شود؛ اما آذرگوی‌های پرنور این بارش در بخش‌هایی از آسمان که از نور ماه دور هستند، دیده می‌شود. در فاصله زمانی محدود بین غروب ماه (حدود ساعت سه بامداد) و طلوع خورشید (حدود ساعت شش بامداد) احتمالا می‌توان این بارش را بهتر رصد کرد. همچنین با توجه به تعطیلی ۲۱ مرداد امسال به مناسبت عید سعید قربان فرصتی مناسبی برای رصد این پدیده نجومی فراهم است.

توصیه‌هایی برای تماشای بارش شهابی

مناطق کویری از بهترین مکان‌ها برای مشاهده بارش شهابی هستند. این مناطق علاوه بر اینکه به علت دوری از شهرها و منابع نوری تاریک هستند، معمولا عاری از ابر و غبار که مانع رصد می‌شوند، نیز هستند. بعد از اینکه از نور شهر فاصله گرفتید، مکانی تاریک و خلوت را پیدا کنید که نور خودروهای در حال گذر به شما نرسد. زمانی که محل مورد نظر برای تماشای بارش شهابی را پیدا کردید، دراز بکشید یا در موقعیتی قرار بگیرید که افق در مرکز دید محیطی شما باشد و ستاره‌ها و آسمان، در میدان دیدتان قرار داشته باشند. اگر می‌توانید هر کدام از ستاره‌های دب اصغر را در آسمان ببینید، می‌توانید مطمئن باشید که چشم‌تان با تاریکی تطبیق پیدا کرده و آسمان به اندازه کافی تاریک است؛ بنابراین مکان انتخابی‌تان برای مشاهده بارش شهابی مناسب است.

زمانی که شهاب‌ها رد می‌شوند، به‌سرعت توجه‌تان را جلب خواهند کرد. در چنین شرایطی می‌توانید تعداد زیادی از شهاب‌ها را مشاهده کنید. اگر اینطور نشد به سمت صورت فلکی‌ای نگاه کنید که بارش‌های شهابی از آنجا آغاز می‌شود. به‌عنوان مثال برای مشاهده‌ی بارش شهابی اسدی باید به سمت شمال بنگرید. بارش شهابی برساوشی از صورت فلکی برساوش به سمت جو زمین می‌بارد. برساوش در نیمه ماه آگوست، از سمت شمال شرق و حدود ساعت ۱۱ شب قابل مشاهده است.

برای تماشای بارش شهابی، صندلی سفری، غذا و مایعات کافی، پتو و چراغ قوه با نور قرمز برای خواندن نقشه همراه داشته باشید. نیازی به دوربین شکاری ندارید، به چشمانتان اعتماد کنید.